Aluminium als duurzaam bouwmateriaal

Aluminium vinden we terug in veel verschillende producten. Denk bijvoorbeeld aan de vele Iphone’s en Mac’s die Apple op de markt brengt. Ook vinden we het terug in diverse laptops, flatscreen tv’s, beschermkoffers en zelfs in meubilair. Naast de technische specificaties heeft dat nog een goede reden: aluminium is duurzaam.

Aluminium duurzaam? Dat het materiaal bij velen niet direct die reputatie heeft, is begrijpelijk. Vooral de hoge energiebehoefte bij de productie zorgt voor een negatief beeld. Toch is aluminium wel degelijk een duurzaam materiaal. Niet alleen in consumentenproducten; ook in de bouw vormt het een duurzame oplossing. Hoe dat zit? In dit artikel bespreken we alle aspecten, van de productie tot het eind van de levensloop.

Duurzame winning van aluminium

Uit de rapporten van The Council for Aluminium in Building (CAB) en Aluminiumcentrum.nl blijkt dat aluminium het meest voorkomende metaal op aarde is. Daardoor zal het in de toekomst niet snel schaars worden. De komende 1.250 jaar zullen er nog economisch winbare voorraden beschikbaar zijn. Dat is een sterk contrast met andere metalen. Zo heeft ijzer nog 155 jaar economisch winbare voorraden, koper 41 jaar en lood nog slechts 28 jaar. De winbaarheid van aluminium zal daarbij nog verder toenemen door de stijgende mate van recycling.

Aluminium wordt gewonnen in de vorm van bauxiet erts. Voor de winning wordt jaarlijks 30 km2 nieuw oppervlak benut. Het grootste deel van dat oppervlak bestaat uit bosgebieden. Om de impact op het landschap te minimaliseren zijn er rehabilitatieplannen opgesteld. Het mijngebied wordt na afloop zoveel mogelijk teruggebracht naar de oorspronkelijke staat.

Volgens het CAB heeft 97% van de mijnbedrijven hiervoor formele rehabilitatieplannen uitgewerkt. Dankzij deze rehabilitatie wordt er jaarlijks netto ongeveer evenveel oppervlak hersteld als dat er wordt geëxploiteerd.

Positieve ontwikkelingen rondom energieverbruik

Duurzaamheid staat dus centraal bij de winning van aluminium. Waarom stuit deze metaalsoort dan nog steeds op veel weerstand? Een groot struikelblok voor tegenstanders van aluminium is het hoge energieverbruik bij de primaire productie. De primaire productie van aluminium is een energie-intensief proces. 3,5% van de wereldwijde energieconsumptie wordt benut door de primaire aluminiumproductie. Gelukkig zijn hier wel positieve ontwikkelingen gaande: Volgens het CAB is de benodigde energiehoeveelheid sinds 1900 met 70% teruggedreven. Ook wordt er steeds meer gebruik gemaakt van schone energiebronnen als waterkracht. Rusal, de grootste aluminiumproducent ter wereld, produceert 90% van hun aluminium met hydro-elektriciteit.

Het CAB geeft daarbij ook een interessant perspectief: Hoewel het energieverbruik bij de productie hoog ligt, is het belangrijk om deze af te zetten tegen de levensduur. Als we kijken naar de duurzaamheid van aluminium valt de benodigde energie sterk te relativeren. In de bouw gaat aluminium tientallen jaren mee. De levensduur heeft in die sector zelfs een ondergrens van maar liefst 60 jaar. Dat is een indrukwekkende periode! Smeer je de aanvankelijke energiebehoefte uit over al die jaren, dan valt het erg mee.

En wat gebeurt er na die 60 jaar? Dan wordt het pas écht interessant! Aluminium is namelijk bijzonder goed recyclebaar.

Recycling neemt toe; kost veel minder

Hoewel primaire productie een hoge energiebehoefte heeft, ligt dat bij het recyclen van aluminium vele malen lager! De secundaire productie heeft 95% minder energie nodig dan de primaire productie. Bij het recyclen is geen elektrolyse nodig. Die stap is veruit het meest energie behoevend. De vervolgstap, het smelten van aluminium, vereist weinig energie.

De secundaire productie van aluminium neemt proportioneel toe. Meer dan 50% van de productie van Sapa, ‘s werelds grootste onderneming voor geëxtrudeerde aluminium profielen, is gebaseerd op gerecycled aluminium.

Niet alleen de lage energiebehoefte maakt recycling aantrekkelijk. Aluminium heeft namelijk nog een bijzondere eigenschap: Het kan keer op keer hergebruikt worden zonder kwaliteitsafname! Het recycleproces doet niet af aan de kwaliteit van het aluminium. Dat aspect maakt het materiaal nog een stuk duurzamer. En dat brengt ons direct bij het volgende punt: de levensloopcyclus.

Levensloop

Wat aluminium een duurzaam materiaal maakt is de hele levensloopcyclus. Zoals eerder aangegeven heeft aluminium in de bouw een levensduur van tientallen jaren. Er gaan talloze jaren overheen voordat het materiaal aan het eind van zijn levensloop is. En wat gebeurt er aan het eind van de levensloop? Dan wordt veruit het grootste deel van het aluminium weer hergebruikt!

Bij het slopen van bouwwerken wordt veruit het grootste deel gerecycled. Slechts 6% van het gebruikte aluminium kan niet meer gebruikt of teruggewonnen worden. Het CAB beaamt dit ook met een onderzoek van de Universiteit van Delft. Daaruit blijkt dat tussen de 92% en 98% van het gebruikte aluminium benut kan worden aan het eind van de levensloop.

Het einde van de levensloop is dus niet echt het einde voor het materiaal. Het kan dankzij de secundaire productie weer een nieuw, lang leven leiden. De lange levensduur en hoge mate van hergebruik maken van aluminium echt een duurzaam product. Het bewijs van deze kwaliteiten? 75% van al het geproduceerde aluminium ooit wordt nog steeds actief gebruikt, aldus The International Aluminium Institute. Dat zegt ontzettend veel over de duurzaamheid en recyclebaarheid van het materiaal!

Onderhoudsarm

Aanvullend voordeel is de minimale mate van onderhoud die het materiaal nodig heeft. Zo volstaat voor aluminium kozijnen een eenvoudige periodieke reiniging, aldus Aluminiumcentrum. De milieu-impact is laag tijdens de gebruiksperiode. Dat levert in deze fase winst op ten opzichte van andere bouwmaterialen die meer onderhoud vereisen.

Inzetbaarheid aluminium in de bouw

Dankzij de lange levensduur, hoge mate van recyclebaarheid en lage onderhoudseisen is aluminium uitermate geschikt als duurzaam product in de bouwsector. De energievereisten lijken in eerste instantie hoog, maar zijn goed te relativeren kijkende naar de levensduur. Bovendien kost het recyclen veel minder energie en doet het proces niet af aan de kwaliteit van het aluminium. Daarmee vormt aluminium een uitstekende keuze voor allerlei toepassingen in de bouw. Voor nu, én in de toekomst.

Meer weten over aluminium? Lees hieronder meer over het productieproces en de eigenschappen van aluminium:

Comhan participant in stichting AluEco

Stichting AluEco bevordert duurzaamheid. Zij zorgt in de gevelbouw voor onder andere het beheren van een marktconforme recycleketen. In deze recycleketen wordt hergebruik van aluminium door de aangesloten bedrijven gerealiseerd. Hierdoor wordt een hoogwaardig en duurzaam gebruik van dit metaal gegarandeerd. Daarnaast stimuleert AluEco het gebruik van moderne geveltechnologie voor duurzame gebouwen. Bekijk bij 'Downloads' het certificaat AluEco van Comhan.

Stichting AluEco wordt bestuurd door de VMRG, de Vereniging van Aluminium Systeemleveranciers, VAS (Alcoa, Reynaers, Hueck en SAPA), Schüco en Aluprof.

Bekijk ook: video over aluminium in de circulaire geveleconomie